Αποκεντρωμένη διαχείριση: η μόνη λύση απέναντι στην κρίση του μοντέλου διαχείρισης των απορριμμάτων

H Εισήγηση του Βαγγέλη Στογιάννη στη συνάντηση Συλλογικοτήτων Αττικής με θέμα:

«υπάρχει λύση για τα σκουπίδια-η κοινωνία θα την επιβάλλει», που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, στις  10 Δεκεμβρίου 2011, στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο (ΑΣΟΕΕ)

Αποκεντρωμένη διαχείριση:

η μόνη λύση απέναντι στην κρίση του μοντέλου διαχείρισης των απορριμμάτων

Από τη δεκαετία του 1980 συζητάμε στην Ελλάδα για την υπαρκτή κρίση στη διαχείριση των απορριμμάτων. Αυτή η συζήτηση δυστυχώς γίνεται με επιδερμικά διαπιστωτικούς όρους, στοχεύοντας όχι στην επίλυση της κρίσης αλλά στην παρελκυστική καλλιέργεια εντυπώσεων και κλίματος σε μία ελλιπώς ενημερωμένη κοινωνία. Εντυπώσεων και κλίματος με αποκλειστική χρησιμότητα στην δημιουργία των προϋποθέσεων για την αδιαμαρτύρητη κοινωνική αποδοχή επιλογών για κατ’ επίφαση επίλυση του προβλήματος. Επιλογών που κάθε φορά μεγιστοποιούν το πρόβλημα και τις επιπτώσεις του στο περιβάλλον για τη δημόσια υγεία, διαιωνίζοντας ένα απίστευτο γαϊτανάκι διαπλοκής και διαφθοράς γύρω από τα σκουπίδια. Αυτό ανατροφοδοτεί διαρκώς την κρίση αντίθετα προς κάθε προσέγγιση υπεράσπισης της έννοιας του δημοσίου συμφέροντος. Σε αυτό το κυριολεκτικά βρωμερό γαϊτανάκι εμπλέκονται και διαπλέκονται επιχειρηματίες, πολιτικοί, αιρετοί της πρωτοβάθμιας αυτοδιοίκησης, μηχανισμοί περιφερειακών διοικήσεων, παρατάξεις, κόμματα, κατασκευαστικά και εργολαβικά συμφέροντα, ιδιοκτήτες μεγάλων ΜΜΕ και η μαφία της απόκρυψης και εξαφάνισης των ανεπεξέργαστων τοξικών και βιομηχανικών αποβλήτων της χώρας.

Όπως θα δούμε στη συνέχεια, η εξέλιξη της κρίσης της διαχείρισης των απορριμμάτων δεν είναι τίποτε άλλο παρά εικόνα και ομοίωση της εξέλιξης της οικονομικής κρίσης που καταστρέφει την πατρίδα μας και μάλιστα με τους ίδιους ακριβώς όρους. Διαπλοκή, διαφθορά, πελατειακές σχέσεις στην πολιτική, μετατροπή της κοινωνίας σε κοινωνία του θεάματος, ανορθολογικές επιλογές που μεγιστοποιούν το πρόβλημα για τα υπερκέρδη κάποιων επιχειρηματιών. Και βέβαια εν τέλει μία κοινωνικά άχρηστη και απίστευτη σπατάλη πόρων που συστηματικά κατευθύνονται σε έναν «Καιάδα» πανάκριβων φαραωνικής μεγακλίμακας συγκεντρωτικών λύσεων με καταστροφικά κάθε φορά αποτελέσματα.

Εδώ αξίζει να κάνουμε μία παρένθεση για να δούμε πώς φτάσαμε να αντιμετωπίζουμε σαν άλυτο πρόβλημα κάτι που μόνο τέτοιο δεν είναι, αν είμαστε στοιχειωδώς διατεθιμένοι να ακολουθήσουμε τους κανόνες και τις αρχές που θέτουν οι επιστήμες της Οικονομίας και της Οικολογίας για την ασφαλή και κοινωνικά επωφελή διαχείριση των απορριμμάτων. Και είμαστε υποχρεωμένοι ν’ανοίξουμε αυτήν την παρένθεση, αφού για να αντιστρέψουμε την καταστροφική για την κοινωνία εξέλιξη των πραγμάτων, δεν αρκεί να προτάξουμε απλά τη νηφάλια τεκμηρίωση της επιστήμης. Πρωτίστως πρέπει να αποδομήσουμε τα μέσα, τις στρατηγικές και τα επιχειρήματα των αντιπάλων μας κόβοντας όλα τα κεφάλια αυτής της «Λερναίας Ύδρας» που απειλεί το μέλλον των αγέννητων γενεών. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ’80 οι δήμαρχοι και οι κοινοτάρχες εξαφάνιζαν τα απορρίμματα σε τρύπες, ρέματα, νταμάρια, χαράδρες, ακροποταμιές, βουνοκορφές και παραλίες. Το έκαναν πουλώντας εκδούλευση στους δημότες ότι θα πάνε μακριά τα βρωμερά άχρηστα και αποκρύπτοντας το γεγονός πως αυτά τα άχρηστα δεν είναι παρά πόροι που οι δημότες έχουν χρυσοπληρώσει και μπορούν εύκολα και φτηνά να ανακτηθούν. Να ανακτηθούν προσφέροντας εισόδημα και δουλειές αντί να συνεπάγονται φορολογία των δημοτών για την αποκομιδή τους, όπως εύηχα βαφτίστηκε η μαφιόζικη επιχείρηση εξαφάνισής τους. Και βέβαια οι καπάτσοι αυτοί αιρετοί απέκρυπταν επιμελώς πως μαζί με τα αστικά απορρίμματα μάζευαν συστηματικά όλα τα βιομηχανικά επικίνδυνα τοξικά απόβλητα στα διοικητικά τους όρια, πουλώντας εκδούλευση στους παραγωγούς τους και πετώντας μαζί με τα σκουπίδια. Σε πόση έκταση απλώθηκε αυτή η δραστηριότητα; Στο 1% της συνολικής ή το 2% της ωφέλιμης επιφάνειας της χώρας μέχρι τα τέλη του ’80, σύμφωνα με τα στοιχεία της εποχής. Πόσα τοξικά εξαφανίστηκαν με το σκουπίδια εκείνη την περίοδο; Ελάχιστους μήνες πριν η Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος με έγγραφό της ομολόγησε πως δε μπορεί να γίνει ούτε κατ’ εκτίμηση υπολογισμός για τις ποσότητες και τις αποθέσεις τοξικών σε χωματερές.

Και τότε άρχισε ο θόρυβος για την επικίνδυνη αυτή ιστορία στην Ελλάδα. Ένας θόρυβος που συνοδεύτηκε από απειλές και πρόστιμα που επιβλήθηκαν στη χώρα προκειμένου να αλλάξει το σύστημα διαχείρισης των απορριμμάτων. Θα έλεγε κανείς πως η χώρα θα χρησιμοποιούσε τη διαθεσιμότητα των διαρθρωτικών πόρων της Ε.Ε. για να κατευθύνει τη διαχείριση των απορριμμάτων στο αυτονόητο. Σε μικρές αποκεντρωμένες εγκαταστάσεις ολοκληρωμένης διαχείρισης. Με οργάνωση χωριστών ρευμάτων στη συλλογή των διαφόρων κατηγοριών αποβλήτων. Σύμφωνα με τις αρχές της εγγύτητας και της μικρής κλίμακας που θέτουν οι επιστήμες της Οικονομίας και της Οικολογίας για την ασφαλή και επωφελή διαχείριση των απορριμμάτων. Σε εγκαταστάσεις τεχνολογικά απλές και φτηνές με μικρές επενδύσεις εντάσεως εργασίας που εγγυώνται περιβαλλοντική ασφάλεια, διαχωρισμό των τοξικών, θέσεις εργασίας, μείωση των φόρων και ολοκληρωμένη αξιοποίηση όλων των συστατικών του κλάσματος αξιών που συνιστούν τα απορρίμματα. 40%-60% ανακυκλώσιμα, 40%-60% ζυμώσιμα-πρώτη ύλη για πολύτιμο κομπόστ-και 5%-10% με χαρακτηριστικά αδρανών, τα οποία μπορεί να κατευθυνθούν είτε στην οδοποιΐα, είτε σε αποκαταστάσεις τοπίου, είτε σε μικρούς χώρους τελικής απόθεσης (ΧΥΤΥ).

Όμως δεν έγινε έτσι. Πολιτικοί, αιρετοί, ΜΜΕ και εργολάβοι άρχισαν να διατυμπανίζουν την αναγκαιότητα της συγκέντρωσης όλων των απορριμμάτων σε Χώρους Υγειονομικής Ταφής (ΧΥΤΑ). Και κατασκευάσαμε τους ΧΥΤΑ. Με μεμβράνες στεγάνωσης. Μακριά από πόλεις και χωριά, στα βουνά. Που για να φτάσουν ως εκεί τα σκουπίδια περνάνε από σταθμούς μεταφόρτωσης και συμπιέζονται με πρέσσες, ανακατεμένα με βιομηχανικά και τοξικά απόβλητα, προκειμένου να μεταφερθούν στους ΧΥΤΑ που μετατρέπονται σε τοξικές πυριτιδαποθήκες. Και τα αστικά απορρίμματα μετονομάζονται σε σύμμεικτα, αντί να λέγονται μεικτά επιμολυσμένα με τοξικά, που παράνομα οδηγούνται σε δήθεν υγειονομική ταφή με χρέωση αστικού σκουπιδιού. Σήμερα ξέρουμε ακριβώς πόσα τοξικά εξαφανίζουμε έτσι. Με 10.000.000 πληθυσμό και 487 κιλά ετήσια κατά κεφαλή παραγωγή απορριμμάτων η χώρα δεν θάβει σε ΧΥΤΑ 4.870.000 τόνους. Θάβει 5.500.000-5.700.000 τόνους το χρόνο. Και πόση ασφάλεια παρέχουν οι προδιαγραφές στεγάνωσης των ΧΥΤΑ; Και αυτό το ξέρουμε. 35 χιλιόμετρα μακριά από το ΧΥΤΑ της Φυλής ανιχνεύονται στα υπόγεια νερά συγκεντρώσεις τοξικών στοιχείων και βαρέων μετάλλων όπως αρσενικό, μόλυβδος, νικέλιο, κάδμιο, εξασθενές χρώμιο κ.λπ. σε εξαπλάσιες ποσότητες εκείνων του Ασωπού. Στους περισσότερους ΧΥΤΑ της χώρας οι μετρήσεις στα υπόγεια νερά δίνουν ανάλογα αποτελέσματα. Και αν είναι κακούργημα η ρύπανση των υπόγειων νερών; Δε βαριέστε, το σύστημα να ‘ναι καλά. Δήμαρχος, πολιτευτής, εργολάβος, παραγωγός τοξικών δηλαδή.

Όμως το σύστημα δεν είναι τόσο καλά. Οι ΧΥΤΑ γεμίζουν γρηγορότερα απ’ ότι πίστευαν οι σχεδιαστές τους. Η κρίση των απορριμμάτων είναι πάλι εδώ ως κρίση χωρητικότητας του συστήματος αυτή τη φορά. Και τώρα; Τώρα που η Φυλή σε λίγους μήνες θα φουλάρει, όπως λέει ο ανεκδιήγητος Περιφερειάρχης μας κ. Σγουρός, τι θα κάνουμε; Τώρα τη λύση θα τη δώσει η τεχνολογία. Θα κάνουμε εργοστάσια μηχανικής ανακύκλωσης που θα παράγουν πανάκριβο, άχρηστο, τοξικό κομπόστ. Θα κάνουμε εργοστάσια βιοξήρανσης που με διπλασιασμό των φόρων θα μετατρέψουν το μεικτό επιμολυσμένο με τοξικά σκουπίδι σε δευτερογενές τοξικότατο καύσιμο (SRF- RDF). Που με λίγους φόρους παραπάνω θα το αξιοποιήσουμε με τραγικές συνέπειες για παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος. Καταστροφικά για το περιβάλλον, τις τσέπες και τις ζωές μας. Γεμίζοντας τις τσέπες αδίστακτων εργολάβων. Παράγοντας έως 30% τοξική στάχτη και απίστευτη αερορύπανση με διοξίνες, φουράνια και επικίνδυνα μικροσωματίδια, τόσο μικρά που δεν υπάρχει φίλτρο να τα κατακρατά. Ποιοι θα το κάνουν αυτό; Οι ιδιώτες που ο νόμος τους επιτρέπει να αναλάβουν αποκομική και διαχείριση των απορριμμάτων. Για να απολυθούν οι εργάτες καθαριότητας των δήμων, που θα αντικατασταθούν από φθηνούς νεοσκλάβους που θα δουλεύουν σε συνθήκες γαλέρας. Πόση ποσότητα απορριμμάτων θα διαχειριστούν κατ’ αυτόν τον τρόπο; Περισσότερα από όλα. Για την Αττική μόνο, σχεδιάζουν την προετοιμασία για καύση σε Φυλή, Γραμματικό και Κερατέα 1.800.000 τόνων σκουπιδιών από τα περίπου 2.000.000 τόνους της ετήσιας παραγωγής. Για τη Θεσσαλονίκη έχουν ήδη αδειοδοτήσει περιβαλλοντικά την καύση όλων των απορριμμάτων πλην αλουμινίου και σιδηρούχων, μαζί με την καύση βιομηχανικών και βιοτεχνικών αποβλήτων και λασπών βιολογικών καθαρισμών. Για το Βόλο, την Ηγουμενίτσα και τον Έβρο σχεδιάζουν την εισαγωγή και καύση για ηλεκτροπαραγωγή 7.000.000 τόνων δευτερογενούς καυσίμου από σκουπίδια (SRF) ιταλικής προέλευσης. Για το σύνολο της χώρας προετοιμάζουν τη μετατροπή όλων των απορριμμάτων σε δευτερογενές κάυσιμο. Και θα μετατρέψουν τη χώρα στη μεγαλύτερη χωματερή τοξικής τέφρας του κόσμου.

Αυτό που σήμερα σχεδιάζουν στους υπό αναθεώρηση περιφερειακούς σχεδιασμούς διαχείρισης απορριμμάτων της χώρας είναι καύση και τελική απόθεση για πάνω από το 100% των αστικών απορριμάτων. Αυτό το αποκαλούνε ανάπτυξη και εθνικής σημασίας πολιτική για έξοδο από την κρίση με πανάκριβες καταστροφικές επενδύσεις μεγακλίμακας. Σκόπιμα διαρρέουν για το ζωηρό ενδιαφέρον της Γερμανίας προκειμένου να προχωρήσουν οι επενδύσεις στη διαχείριση των απορριμμάτων στο προτεκτοράτο του Ελλαδιστάν. Όλα στην υπηρεσία της κοινωνίας του θεάματος προς δόξα των σκουπιδοεργολάβων που θα ακριβοπληρώσουμε προκειμένου να μας δηλητηριάσουν. Μέχρι και ο αδελφός του πρώην πρωθυπουργού επιστρατεύτηκε πριν από λίγους μήνες με άρθρο του, προκειμένου να τεκμηριώσει το αδήριτο και αναγκαίο του εγχειρήματος. Και βέβαια με το νέο σύστημα δεν θα πληρώνουν το φορέα διαχείρισης με ποσοστό επί των εσόδων τους. Θα πληρώνουν με το κιλό τον ανάδοχο των σκουπιδιών από δημοτικούς φόρους. Σκάνδαλο και καταστροφή αν υλοποιηθεί ο σχεδιασμός αυτός. Ένας σχεδιασμός που, εκτός των άλλων, για την Αττική προβλέπει και την παράταση στο διηνεκές της λειτουργίας του κοινωνικού και περιβαλλοντικού κακουργήματος που συνιστά η Φυλή.

Το θέμα λοιπόν δεν είναι να βελτιώσουμε τον Εθνικό Σχεδιασμό Διαχείρισης Απορριμμάτων και τους υπό αναθεώρηση ΠΕΣΔΑ της χώρας. Το θέμα είναι να τους ανατρέψουμε εκ βάθρων επιβάλλοντας τη μόνη λύση που υπάρχει για τη δίκαιη, ασφαλή και επωφελή διαχείριση των αστικών απορριμμάτων. Την αποκεντρωμένη διαχείριση σε μικρά φθηνά συστήματα ολοκληρωμένης διαχείρισης σε επίπεδο δήμων ή μικρών ομάδων γειτονικών δήμων. Για να επιτύχουμε αυτή τη σωτήρια ανατροπή θα πρέπει να οικοδομήσουμε ένα ευρύ μέτωπο που θα ανατρέψει τους ΠΕΣΔΑ δημιουργώντας τους συσχετισμούς νίκης που απαιτούνται. Ένα μέτωπο με συμπαράταξη δήμων, κοινωνικών κινημάτων, εργαζομένων στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, με όλη την κοινωνία εν τέλει. Για να γίνει αυτό εφικτό πρέπει να αποκτήσουμε την αναγκαία συναντίληψη συμφωνώντας και τεκμηριώνοντας με πεντακάθαρους όρους γιατί η αποκεντρωμένη διαχείριση είναι ρεαλιστική, φθηνή, άμεσα εφαρμόσιμη, περιβαλλοντικά ασφαλής και συμφέρουσα, συνιστώντας έτσι τον ορισμό του δημοσίου συμφέροντος. Ας δούμε λοιπόν ένα προς ένα τα πλεονεκτήματα που την καθιστούν πραγματικά τη μοναδική λύση του προβλήματος.

1)      Γιατί συμφέρει την κοινωνία και τους Δήμους

Τα απορρίμματα ορίζονται σαν πόροι που σωρεύονται σήμερα με λάθος τρόπο σε λάθος χρόνο και τόπο. Παρότι ιδιοκτησία της κοινωνίας που έχει πληρώσει γι’ αυτά, επιβαρύνουν τους πολίτες με φόρους και κόστος στο περιβάλλον και την υγεία, προκειμένου να χρηματοδοτηθεί η παράλογη διαχειριστική τους απαξίωση. Η συγκεντρωτική τους διαχείριση συνεπάγεται εκθετική εκτόξευση του κόστους, ανεξαρτήτως μεθοδολογίας, με παράλληλη απομείωση της αξίας των ανακτούμενων πόρων. Απαιτεί θηριώδεις σταθμούς μεταφόρτωσης, έργα οδοποιΐας για τη μεταφορά των απορριμμάτων, έξοδα μεταφοράς, χωματουργικά για υπερδιαστασιολογημένους χώρους τελικής απόθεσης, τεράστιες επενδύσεις για το μηχανικό διαχωρισμό και την ανεπαρκή ανάκτησή τους, όπως δηλώνουν τα οικονομικά μεγέθη της ΕΜΑΚ.

Ας χρησιμοποιήσουμε για καλό παράδειγμα τα στοιχεία ενός αστικού δήμου που μελετά την αποκεντρωμένη διαχείριση, όπως ο Δήμος της Ν.Ιωνίας και τι θα σήμαινε η εναλλακτική διαχείριση. Με βἀση τα στοιχεία του δήμου, η Ν. Ιωνία παράγει 35.000 τόνους απορρίμματα κατ’ έτος. Από αυτά 15.400 τόνοι είναι ζυμώσιμο πλάσμα, 3.500 τόνοι έχουν χαρακτηριστικά αδρανών και 16.100 τόνοι είναι τα θεωρητικώς ανακυκλώσιμα. Σήμερα ο δήμος οδηγεί μόνο 4.000 τόνους περίπου στα ΚΔΑΥ και όλα τα υπόλοιπα στη Φυλή. Για τη δραστηριότητα αυτή οι δημότες επιβαρύνονται για μεταφορικά, συντήρηση υλικού, διόδια κ.λπ. με 805.400€ και μαζί με τα χρήματα που πληρώνουν στο σύστημα διαχείρισης για να δηλητηριάσουν τη Φυλή συνολικά πληρώνουν περισσότερο από 1.600.000€ το χρόνο. Από αυτά ο δήμος εισπράττει πίσω θεωρητικά 39.200€ κατ’ έτος, που είναι τα έσοδά του από την ΕΕΑΑ.

Αν ο δήμος οργάνωνε την ολοκληρωμένη διαχείριση σε δική του εγκατάσταση με κλειστού τύπου κομποστοποιητήρες για να μη χρειάζεται χωροθέτηση θα οδηγούσε σε χώρο τελικής απόθεσης αρχικά το 30% της ποσότητας σε μορφή αδρανούς υπολείμματος με το 1/3 του σημερινού κόστους, δηλ. 530.000 ευρώ. Επειδή η μικρή κλίμακα προσφέρεται για παραγωγή καλής ποιότητας κομπόστ ο δήμος θα μπορούσε μόνο από την επεξεργασία και διακίνση του ζυμώσιμου κλάσματος να χρημοτοδοτήσει 20 νέες θέσεις εργασίας κερδίζοντας μετά τα έξοδα 193.200€ το χρόνο. Αν στο ποσό προσθέσουμε τις 308.000€ που σήμερα στοιχίζει η μεταφορά στο ΧΥΤΑ του ζυμώσιμου κλάσματος προκύπτει ότι ο δήμος αυτός μόνο από την κομποστοποίηση θα ωφελούνταν με 501.200€ το έτος.

Αν υπολογίσουμε τη διαχείριση των ανακυκλώσιμων υλικών ο δήμος θα χρηματοδοτούσε και άλλες μόνιμες θέσεις εργασίας γλιτώνοντας επιπλέον 598.151€ το χρόνο μεταφορικά, χωρίς να υπολογίσουμε τα έσοδα από την αξιοποίηση των ανακυκλώσιμων υλικών. Χρήματα δηλαδή για διασφαλισμένες θέσεις εργασίας και δυνατότητα του δήμου είτε να εκμηδενίσει τα τέλη καθαριότητας, είτε να αξιοποιήσει τα έσοδά του για να χρηματοδοτήσει κοινωνικές πολιτικές. Να επιστρέψει δηλαδή πίσω στην κοινωνία και με κέρδος την αξία των απορριμμάτων ως κοινωνική ιδιοκτησία που είναι. Και το σημαντικότερο, χωρίς να δηλητηριάσει τη Φυλή, το Γραμματικό, την Κερατέα.

Επειδή όμως σήμερα εδώ τεκμηριώνουμε πρέπει να πούμε στο δήμο της Ν. Ιωνίας τι θα του στοιχίσει σε πάγια. Για να οργανώσει το σύστημα αυτό χρειάζεται 50 περιστρεφόμενους κομποστοποιητήρες κλειστού τύπου, 1 θρυμματιστή κλαδιών, 1 μηχανικό κόσκινο, 1 ταινιόδρομο διαλογής, 1 πρέσσα, 1 δεματοποιητή χαρτιών, 1 σπαστήρα γυαλιών, 1 μικρό χωματουργικό, 2 ηλεκτροκινητήρες των 20hp, 1 περονοφόρο ανυψωτικό. Απλό σχεδιαστικά δηλαδή εξοπλισμό, που μπορεί να κατασκευαστεί σε ένα μηχανουργείο με κόστος κάτω από τα μισά χρήματα που σήμερα πληρώνει κάθε χρόνο. Με χρήματα δηλαδή που βρίσκονται πανεύκολα σε συνθήκες κρίσης, όπως οι σημερινές.

2)      Τι σημαίνει για τους εργαζόμενους στους ΟΤΑ η αποκεντρωμένη διαχείριση

Οι μικρές αποκεντρωμένες ΟΕΔΑ λόγω φθηνού κόστους και του γεγονότος ότι είναι επενδύσεις εντάσεως εργασίας και όχι εντάσεως κεφαλαίου είναι μη ελκυστικές για τους ιδιώτες επενδυτές των σκουπιδιών καθώς δεν στηρίζουν τη λειτουργία τους σε φόρους. Νέες διασφαλισμένες θέσεις εργασίας λοιπόν σε μια δραστηριότητα που μπορεί να αναληφθεί από τους δήμους κάτω από κοινωνικό και δημόσιο έλεγχο. Δε χρειάζεται άλλο επιχείρημα για τους εργαζόμενους της ΠΟΕ-ΟΤΑ που βλέπουν τις δουλειές τους να κινδυνεύουν από την άθλια επιχείρηση ιδιωτικοποίησης της διαχείρισης και αποκομιδής των απορριμμάτων που βρίσκεται σε εξέλιξη.

3)      Τι σημαίνει για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον η αποκεντρωμένη διαχείριση

Η διαχείριση σε μικρές αποκεντρωμένες ΟΕΔΑ εκμηδενίζει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις λόγω της μικρής κλίμακας μιας δραστηριότητας που οι επιπτώσεις της ορίζονται σαν ζήτημα κλίμακας από την επιστήμη της Οικολογίας. Η μικρή κλίμακα και η ολοκληρωμένη διαχείριση σε ενιαία εγκατάσταση επιτρέπει την εναλλακτική αξιοποίηση υλικών που σήμερα πάνε στο ΧΥΤΑ είτε γιατί δεν έχουν υψηλή τιμή, όπως πολλές φορές το γυαλί, είτε επειδή υποβαθμίζονται ποιοτικά με τη συμπίεση στις πρέσσες των σταθμών μεταφόρτωσης, όπως τα θρυμματισμένα πλαστικά. Τέλος, η παραγωγή κομπόστ από τέτοιες εγκαταστάσεις χωρίς να προηγηθεί μεταφόρτωση του ζυμώσιμου θα επιτρέψει την ανιχνευσιμότητα και ιχνηλασιμότητα των τοξικών υλικών, καθιστώντας αδύνατη τη λειτουργία των κυκλωμάτων που θησαυρίζουν διακινώντας βιομηχανικά απόβλητα σε κεντρικές εγκαταστάσεις.

4)      Τι θα σημαίνει για το μέλλον μας η αποκεντρωμένη διαχείριση

Η γενίκευση αυτής της διαχείρισης των απορριμάτων θα μας επιτρέψει να αποφορτίσουμε άμεσα τις τοξικές πυριτιδαποθήκες που συνιστούν σήμερα όλοι οι ΧΥΤΑ. Έτσι θα μπορούσαμε να ξεκινήσουμε κατά προτεραιότητα από τη Φυλή και τους Ταγαράδες, αλλά και παντού στη συνέχεια, την εξόρυξη και επανεπεξεργασία των θαμμένων επί δεκαετίες σκουπιδιών, αξιοποιώντας υφιστάμενες εγκαταστάσεις σαν την ΕΜΑΚ, που με τις αναγκαίες τροποποιήσεις θα ήταν χρήσιμες στην περιβαλλοντική αποκατάσταση των περιοχών.

Αντί επιλόγου

Αγαπητοί φίλοι

Μπροστά μας έχουμε ένα κείμενο συναντίληψης. Ένα μανιφέστο για να προχωρήσουμε με στρατηγική νίκης στον πόλεμο που εργολαβικά συμφέροντα, λαθρέμποροι τοξικών και επίορκοι πολιτικοί έχουν εξαπολύσει σε βάρος της κοινωνίας, ψευδόμενοι ότι η πολιτική τους αποτελεί αδήριτη ανάγκη. Μπορεί να φαινόμαστε αδύναμοι για τέτοιο πόλεμο. Οφείλουμε όμως και να συγκροτήσουμε αυτό το μέτωπο και είμαστε καταδικασμένοι να νικήσουμε. Ακόμη κι αν αυτό φαίνεται αδύνατο πρέπει να επιχειρήσουμε το αδύνατο για να μην αντιμετωπίσουμε το αδιανόητο. Όχι μόνο γιατί έχουμε δίκιο. Ούτε επειδή αυτοί που μας πολεμούν νομοθετούν αντικοινωνικά. Κυρίως για τους αγέννητους ακόμα ανθρώπους. Κλείνοντας θα σας καλέσω να συστρατευθούμε σε αυτό το δίκαιο αγώνα όχι χρησιμοποιώντας τα επιχειρήματα κανενός σοφού Ινδιάνου αρχηγού, που είναι της μόδας η χρήση τους στους οικολογούντες. Θα σας καλέσω να βαδίσουμε επικαλούμενος τον παλιό κανόνα δικαίου που περιέχεται στο ξεχασμένο σήμερα Σύνταγμα του Ρήγα Φεραίου: «Μια κοινωνία έχει πάντα το δικαίωμα να μετασχηματίσει και να μεταλλάξει τη νομοθεσία της. Μιας γενεάς πρόσωπα δεν ημπορεί να υποτάξουν στους νόμους τους πρόσωπα όπου θέλει γεννηθούν κατόπιν τους.»